Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan birkaç gün önce sayıları 3 milyona varan Suriyeli mültecilere, özellikle de kalifiye olanlara, vatandaşlık verilmesi yönünde planlar yapıldığını ilan etmiştir. Sığınmacıların içerisinde pek çok yetenekli ve kariyer sahibi insan bulunduğunu ifade eden Erdoğan, bu insanların Türkiye’de kalmalarının ülkeye büyük yararı olacağını söylemektedir.
Ülkelerindeki iç savaştan kaçarak Türkiye’ye gelen göçmenler bir süredir yeni yaşamlarına uyum sağlamakta zorlanmaktadır. Çalışma, ikamet ve seyahat gibi konularda yaşanan zorlukların yanı sıra, toplumsal baskılarla da yüzleşen bu insanlara vatandaşlık hakkı verilmesi hararetli tartışmalara yol açacak gibi görünmektedir.
Şu an için konu ilgili çalışmaların başladığı dışında çok fazla bir bilgi paylaşılmamıştır. Normalde, yurtdışında, uygulanan yöntemlerde başvuru yapan kişiler eğitim seviyelerine, mesleklerine, lisan bilgilerine, çalışma tecrübelerine ve temiz sabıka kayıtlarına göre puanlandırılmaktadır. Belirlenen seviyenin üzerinde puan alan adaylara vatandaşlık hakkı tanınmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre 2011 yılından bu yana Suriyeliler tarafından kurulan iş şayısı 4000’i geçmiştir. Bu insanlara vatandaşlık vermek onların işlerini büyütmesini teşvik edecektir. Suriye’den gelen iyi eğitime sahip kişiler ise ihtiyaç duyulan alanlardaki boşlukların doldurulmasına yardım edecektir.
Diğer taraftan, işlerin planlandığından farklı bir doğrultuda gelişmesi de mümkündür. Şu ana kadar Suriyeli doktor, mühendis ve diğer yüksek eğitim sahiplerinin iş sahibi olması sağlanamamıştır. Ülkelerinde mezun oldukların bölümlerin diplomalarının Türkiye’de geçerli kabul edilmemesi başarılı kişilerin Avrupa’yı tercih etmesine yol açmıştır (Avrupa’nın kendi istediğ gömenleri kabul etmek ve istemedikleri geri göndermek yönünde ısrarcı olması boşuna olmasa gerek).
Göz önünde bulundurulması gereken bir başka konu ise varlıklı Suriyelilerin çoktan Avrupa veya başka gelişmiş ülkelerin yolunu tuttuklarıdır. Netidece pek çok ülke yeteri kadar parası olan yabancılara, belirlenen rakamda yatırım yapmaları koşulunda, yerleşim veya vatandaşlık vermektedir.
Suriyelilere vatansaşlık verilmesi konusu Avrupa Birliği ile yapılan vize muafiyeti görüşmelerini olumsuz yönde etkileyebilir. Neticede Avrupa Topluluğu’nun Türkiye ile anlaşmaya gitmesinin sebebi mültecilerin akınından korunmaktır. Bunun yanı sıra, Türk halkı Suriyelilere vatandaşlık verilmesi konusunu pek hoş karşılamayabilir.