Piyasada En Doğru Zamanlamayı Yapabilir misiniz?

2000’li yılların başlarında, piyasanın güçlü ve uzun bir düşüşe girdiği dönemin başlarında bir banka için çalışıyordum. Müşterilerin nakitte kalmayı tercih etmesinden dolayı bankanın kazançları azalmıştı. Bu ortamda işlemleri güçlendirmeye çalışan satış takımının kullandığı slogan “piyasada en doğru zamanlamayı yapamazsınız” olmuştu - yani eğer bir hisse senedinin ciddi bir potansiyel taşıdığını düşünüyorsanız, piyasa genelinde neler olduğuna aldırış etmeden o hisseyi alabilirsiniz.

Fiyatların sonradan dip olduğu anlaşılan bir bölgeye gerilediği dönemde (bu dip halen geçerliliğini korumaktadır) sadece birkaç cesur analizcinin “hisse senetleri son altı yılın en düşük seviyelerinde, müşterileriniz artık hisse alımı yapıyor olmalılar” dediğini hatırlıyorum. Bu analizciler borsalara geri dönmek için doğru bir zaman olduğu fikrini taşımaktaydılar.

Tabi, borsalarda doğru zamanlama kavramı esas olarak hisse alımı için kullanılmaktadır - diğer bir deyişle uzun pozisyon açmak. “Piyasada zamanlama” yapılıp yapılamayacağı sorusunu test edebiliriz. Bunun için çok basit bir yöntem ve geçmişe yönelik verileri kullanabiliriz.

Piyasada İşlem Yapmak İçin En Uygun Zaman Nedir?

50-günlük hareketli ortalamanın 200-günlük hareketli ortalamayı kesmesi yöntemi en eskiye dayanan sinyallerden birisidir. 50-günlük hareketli ortalama 200-günlük hareketli ortalamayı yukarı yönde kesmesi (altın kesişme), piyasanın yükseliş akımına girdiğini gösteren bir işaret olarak algılanır. Tam tersine, 50-günlük hareketli ortalama 200-günlük hareketli ortalamayı aşağı yönde kesmesi (ölüm kesişmesi) ise, piyasanın düşüş akımına girdiğini gösteren bir işaret olarak algılanır.

ABD borsa endekslerinden en önemlisi olan S&P 500’ün 1970 yılına kadar olan verilerini inceleyerek “altın kesişme” ile elde edilen sinyalin kazançlı bir yaklaşım üretip üretmediğini değerlendirilebiliriz. Bu değerlendirmede, kesişimin meydana gelmesini takip eden belirli zaman aralıklarında yaşanan fiyat değişimlerini hesaplayacağız.

Söz konusu büyük borsa endeksleri olunca sonuçlar altın kesişme ile yapılan işlemlerin kazanç getirdiğini ortaya koymaktadır, yani piyasada işlem yapmak için “doğru bir zaman” kavramının gerçek olduğunu göstermektedir. Altın kesişme ertesinde açılan pozisyonun 3 ay süreyle açık tutulması (değerler ortalama olarak hesaplanmıştır) %4.70, 6 ay süre ile tutulması %7.08, 1 yıl tutulması %11.88 ve 2 yıl tutulması ise %17.94 kazanç getirmiştir.

Tamamen tesadüfi alımlar ise doğal olarak daha çok hesaplama gerektirmiştir zira 1970 yılından bu yana sadece 24 altın kesişme mevcuttur. Rasgele açılan pozisyonun 3 ay süreyle açık tutulması (değerler ortalama olarak hesaplanmıştır) %2.04, 6 ay süre ile tutulması %4.21, 1 yıl tutulması %8.63 ve 2 yıl tutulması ise %17.86 kazanç getirmiştir. Rasgele açılan her bir pozisyonun altın kesişme neticesinde açılan her bir pozisyondan daha zayıf bir getiri elde etmesi dikkat çekicidir. Aradaki fark kısa vadede çok daha belirgin bir halde karşımıza çıkmaktadır.

İşlem yapmak için doğru bir zaman olduğu düşüncesinin borsalarda çalıştığına dair kanıtlara ulaştık, peki ya Forex piyasası? Hisse senedi alımına en yakın senaryo Amerikan doları üzerinde uygulanabilir. Amerikan doları endeksinin geçmişe ait verilerini kullanarak altın kesişme kuralını takip ettiğimiz işlemlerin performansını değerlendirebiliriz. Bendeki veriler 1995 senesinden başlamaktadır - veri havuzu hisse senetleri piyasasında yaptığımız teste kıyasla daha az olsa da 21 yıllık bir süre aslında azımsanmayacak bir zamandır.

Altın kesişme sonrasında Amerikan doları endeksi üzerinde uzun pozisyon açma testinin kazançlı bir netice vermesi benim için de sürpriz olmuştur. Altın kesişmeyi takiben Amerikan doları endeksi üzerinde açılan pozisyonun 3 ay süreyle açık tutulması (değerler ortalama olarak hesaplanmıştır) %1.78, 6 ay süre ile tutulması %2.25, 1 yıl tutulması %1.98 ve 2 yıl tutulması ise %4.94 kazanç getirmiştir.

Tamamen tesadüfi alımlar ise doğal olarak daha çok hesaplama gerektirmiştir zira 1995 yılından bu yana sadece 12 altın kesişme mevcuttur. Rasgele açılan pozisyonun 3 ay süreyle açık tutulması (değerler ortalama olarak hesaplanmıştır) %0.32, 6 ay süre ile tutulması %0.69, 1 yıl tutulması %1.41 ve 2 yıl tutulması ise %2.84 kazanç getirmiştir. Rasgele açılan her bir pozisyonun altın kesişme neticesinde açılan her bir pozisyondan daha zayıf bir getiri elde etmesi dikkat çekicidir. Aradaki fark kısa vadede çok daha belirgin bir halde karşımıza çıkmaktadır.

Aynı test “ölüm kesişmesi” ile yapıldığında (50-günlük hareketli ortalama 200-günlük hareketli ortalamayı yukarı yönde kesmesi) kazançlı bir sonuç elde edilmemiştir. Fakat bu sadece Amerikan doları endeksine has değildir; hisse senetleri piyasası üzerindeki test de başarısız olmuştur.

Piyasada Doğru Zamanlama Stratejileri

Piyasanın belirli bir yönde ilerlediğinin sinyali verecek olan hareketli ortalamaların kesişimi yaklaşımını (bir hızlı ve bir yavaş hareketli ortalama) zaten yukarıda inceledik. Bu strateji çok uzun bir geçmişe dayansa da en doğru zamanlamayı yapmak konusunda halen yetersizdir.

Zamanlamaya yönelik yöntemlerden bir diğer ise uzun vadeli grafiklerde piyasanın nereden nereye geldiğini, yani fiyatların istikrarlı bir şekilde alçaldığını veya yükseldiğini sorgulamamızdır. Özellikle de piyasanın sıkışma sonrasında bir kırılma yaşadığı durumlarda, hareketin aynı yönde bir süre daha devam etmesi olasılığı güçlenecektir.

Daha kısa vadede işlemler yapılacaksa, o zaman piyasanın en aktif olduğu saatler göz önünde bulundurulmalıdır. Gün içi işlemler için en uygun dönem piyasada hareketliliğin en belirgin seviyeye geldi saatlerdir. Bu saatlerin New York, Londra ve Tokyo gibi merkezlerin işe başlama vakti ile çakışması durumunda zamanlama daha da büyük bir önem arz edecektir. Neticede bu süre içerisinde hacim -ve doğal olarak hareketlilik- artış kaydedecektir.

Son olarak, dış faktörlerin de hafife alınmaması gerektiğini hatırlatmak isterim. Önemli politik veya ekonomik olayların (özellikle de piyasadaki genel inanışın değişimine yol açacak cinste olanların) meydana gelmesi piyasaların akışını -mantıklı olsun veya olmasın- değiştirebilir. Bunun en yakın örneği ABD başkanlık seçimlerinin piyasalar üzerindeki etkisidir; hareketler beklenenin aksine yaşanmış olsa bile. Önemli olan husus, piyasaların hareket ediyor olması ve hareket etmek için kendine bir sebep bulmakta zorlanmamasıdır.

 

Adam Lemon
Adam Lemon, finansal piyasalarda 12 senelik tecrübeye sahip olan ve 6 yılını Merrill Lynch’te geçirmiş bir forex uzmanıdır. Adam, İngiltere Menkul Kıymetler ve Yatırım Enstitüsü tarafından verilmiş olan Fon Yönetimi ve Yatırım Uzmanlığı sertifikasına sahiptir.