Son güncelleme: Şubat 2017
Tamamen bu konuya adanmış kitaplar olmasına rağmen, piyasada uzun süredir işlem yapan yatırımcıların kullandıkları belli başlı formasyonlar bulunmaktadır. İhtimallerin çokluğu içerisinde tökezleyen bir yatırımcının “analiz sonucu paralize” olması ve gözünün önünde duran belirgin işlem fırsatlarını kaçırmasına neden olabilir.
Her şeye rağmen;işlem yapmaya gelince, pek çok yatırımcı “sürünün tersine işlem” yapması gerektiğini duyacaktır. Ne yazık ki bu deyim yıllar içerisinde yaygınlaşmıştır. Öte yandan, kazançlı çıkmak için piyasanın hareket ettiği yönde olmanız gerektiği gerçeğini unutmamak gerekir. Kazançlı çıkabileceğimiz işlemlerin kaynağında en belirgin olan sinyaller bulunmaktadır. Bu söylediklerimi aklınızda tutmayı ihmal etmeden gelin mum grafiklerine bir göz gezdirelim:
Çekiç/Kayan yıldız
Birçok mum grafiğinde olduğu gibi, bu formasyonun iki versiyonu vardır. Yükselişi işaret edenine (görünüşünden dolayı) çekiç denir. Kayan yıldız için biraz yaratıcılığımız kullanabiliriz, arkasındaki kuyruk ile bir kayan yıldızı andırmaktadır.
Açılış ve kapanış değeri neredeyse birbirine çok yakın olan çekicin alt kısmında uzun bir kuyruk (gölge) bulunur. Açılıştan sonra gelen satışların düşürdüğü fiyatlar, alıcıların üstünlüğü sonucu toparlanma göstermiştir. Bu durum satıcıların yorulmaya başladığının ve başarısızlığa uğradığının bir göstergesidir. Bu formasyon düşüş akımının sonlarında orta çıktığında büyük önem kazanmaktadır çünkü sıklıkla akım değişimini işaret ederler.
Kayan yıldız ise çekicin tam tersidir. Açılışın arkasından keskin bir şekilde fiyatları yükselten alıcılar, satıcıların büyük baskısına dayanamamışlardır; bu sebeple de fiyatlar açılış seviyesine geri dönmüştür. Bu formasyon yükseliş akımının tepelerinde ortaya çıkarsa, alıcıların yorulduğunu ve akımın değişmekte olduğunu haber veren ilk işaret olabilir.
Düşüşün/Yükselişin Habercisi Yutan Çubuklar
Yutan çubuk formasyonlarını basitçe, bir önceki çubuğu tamamen yutan çubuklar olarak tanımlayabiliriz. Bu durumun ortaya çıkabilmesi için hareketliliğin yüksek olduğu bir seans gereklidir. Bu formasyon, boğaların veya ayıların sıkıntı çektiği bölgelerde ortaya çıkabilir. Yutan çubuğun, en son çubuktan %20 büyük olması formasyonun inandırıcılığını artıracaktır. Yutan çubuk hangi yönde gerçekleştiyse, fiyatlar genellikle hareketini (momentumun güçlendiği) o yönde sürdürmeye devam ederler.
Doji
Dojiler en yaygın olarak karşımıza çıkan mum grafikleri arasındadır. Kararsızlığı ifade ederler. Çekiç ve kayan yıldız formasyonlarının, dojilerin özelleşmiş halleri olduğunu da söyleyebiliriz. Fakat gerçek dojilerde yön eksikliği belirgindir. Pek çok doji çeşidi olmasına rağmen hepsinin ortak bir noktası vardır: kararsızlık. Ancak kararsızlığın ortadan kalmasından sonra, yaşanacak hareket bir anlam ifade edebilir. Yukarı veya aşağı yönde yaşanan bir kırılma, piyasanın ani olarak kararını verdiğini gösterir ve yatırımcılar seçilen bu yöndeki hareketi daha da öteye taşırlar. Aşağıdaki grafikte oluşan dojinin ertesinde bir kırılma hareketi gerçekleştiğini görebiliriz.
.png "Mum Grafiği Formasyonları Resim 4 -28 Kasım 2012")
Agresif mi yoksa sabırlı mı?
Mum grafiklerine dayanarak işlem yapmanın birçok yolu bulunmaktadır. Fakat en güvenli ve tedbirli olanı, bir sonraki çubuğun nerede kapandığını analiz etmektir. Bazı yatırımcılar aceleci davranıp ortaya çıkan kırılmayı hemen takip etmektedir. Ama örnekte de görebileceğinizi gibi, yanıltıcı hareketlerle karşılaşılması olasılığı da vardır. Kapanışı beklemek, momentumu ölçebilmeniz için gereklidir.
Teknik analiz ile ilgili olan konuların ortak bir noktası bulunmaktadır. Geniş zaman aralığı kullanmak analizin başarısını ve güvenilirliğini artıracaktır. Bunun en önemli sebebi, uzun vadeyi gösteren çubuğun içerisinde (onun oluşmasını etkileyen) daha çok işlem bulunmaktadır.