Bu sözü muhtemelen daha önce de duymuşsunuzdur: her yatırımcının kazanç getiren bir plana ihtiyacı vardır ve bu plana bağlı hareket etmelidir. Ben de aynı sözü burada tekrar ediyorum ve size bu planı nasıl yapmanız gerektiğini ve bu plana nasıl gerçekten bağlı kalabileceğinizi izah edeceğim. Pek çok yatırımcı sadece kağıt üzerinde bir rehber hazırlamaya çalışma hatasını yapmaktadır. Bu, tekdire şayan bir niyettir fakat başarılı bir planın (her zaman yazıya dökülmüş bir plan) sizin için yararlı olmasının nedeni yalnızca "nasıl" sorununa değil aynı zamanda "neden" sorusuna da yanıt veren kişisel bir plan olmasından ileri gelmektedir.
Bazı insanlar sadece gün içi işlem yapanların yazıya dökülmüş bir plana ihtiyaç duyduğunu düşünür. Aslında her çeşit yatırımcının gereksinim duyduğu bir şeydir bu.
Birçok yatırımcının analizlerinde başarılı oldukları bir noktaya geldiği gerçeği önemlidir: ne üzerinde işlem yapacaklarını ve hangi yönde pozisyon açacaklarını bilecek kadar iyi. Bu noktanın yeterli olacağı düşünülse de, para kazanmak için kesinlikle yeterli değildir - en azından pek çoğu için. Bunun nedeni uygulamadaki başarısızlıktır. Giriş ve çıkış noktalarında hareketi gerçekleştirmek en can alıcı husustur ve yazıya dökülmüş bir plan bu konuda en büyük yardımcınız olacaktır.
İlk Cevaplanması Gereken Sorular
1- Para kazanmak için izlemeyi deneyeceğiniz yol ne? Forex piyasasının yönünü tahmin edebileceğinize inanıyor musunuz? Eğer evet ise, nasıl? Akımlara dayalı mı yoksa zıt mı işlem yapacaksınız? Yoksa her ikisini birden mi kullanacaksınız? Temel analizi ve piyasanın durumunu dikkate katacak mısınız? Veya tamamen sayılara mı bağlı kalacaksınız?
2- İşlem planınızda kazanmayı istedikleriniz karşısında ne kadar paranızı riske atabilirsiniz?
3- Yatırımınızın büyüklüğüne, vatandaşı olduğunuz ülkenin size uyguladığı kurallara ve işlem stilinize göre size en uygun aracı kurum hangisi?
4- Nasıl bir risk yönetimi stratejisi takip edeceksiniz? Zarar durdurma (stop-loss) seviyenizi belirlerken neyi dikkate alacaksınız?
5- Uzun bir zaman aralığın kapsayan geçmişe ait verilerle stratejinizi en iyi, normal ve en kötü senaryolara göre test edin. En kötü senaryoyu kaldırabilir misiniz?
İŞLEM BAŞINA ALDIĞINIZ RİSKİ BELİRLERKEN EN KÖTÜ SENARYODAN DA KÖTÜSÜNÜ DÜŞÜNÜN.
6- Hangi pariteler üzerinde işlem yapacaksınız? Aynı anda taşıyacağınız maksimum pozisyon sayısı ne olacak?
7- Pariteleri seçerken, işlemi yaparken ve pozisyonu kapatırken kendi sağduyunuzu ne oranda kullanacaksınız? Bu gerçekten çok önemli. Ne kadarı yazıya bağlı kuralları veya hızlı işlemleri kapsayacak?
8- Açık pozisyonları yönlendirecek, müdahale edecek misiniz?
9- İşlem yapmaya ne kadar vakit adayacaksınız? Gün içi mi, salınımları takip eden mi, uzun vade mi yoksa bunların kombinasyonu işlemler mi yapacaksınız?
Yukarıdaki soruların tümünü cevapladığınızda (bunlara gerçekten yeteri kadar vakti ve ilgiyi gösterdikten sonra) artık sizi başarıya ulaştıracak planı kaleme alacak duruma gelmişsiniz demektir. Bu plan tamamen kapsamlı olması ve olası her soruya mantıklı cevaplar verebilmelidir.
İşlem Planınızı Yazıya Dökmek
İşlem planınızın her ayrıntısı yazıya dökülmelidir. Başarıya ulaşacak bir planda şunlar olmalıdır:
1- Hangi pariteler üzerinde işlem yapacağınıza nasıl karar vereceğiniz.
2- Bir seferde taşıyacağınız maksimum pozisyon sayısının ne olacağı.
3- Günlük, haftalık veya aylık kayıp limiti (örneğin aynı gün içerisinde hesabınızın %0.5'ini kaybettiniz, günün geri kalanını işlem yapmadan geçirecek misiniz?)
4- İşleme giriş stratejiniz; zarar durdurma (stop loss) ve pozisyon büyüklüğü de dahil olmak üzere.
5- Açık pozisyonları aktif bir şekilde yönlendirip yönlendirmeyeceğiniz.
6- Pozisyondan çıkış stratejiniz.
7- Kendi sağduyunuzu nerelerde kullanacağınız, fiyatların size ne yaptıracağı. Örmeğin: eğer fiyatlar 1.1000 seviyesi yukarısında bir saatten fazla kalırsa, pozisyonunuzun yarısını kapatmak vb.
8- İşlem stratejinizi ne sıklıkta gözden geçireceğiniz (bu çok önemli). Hiçi bir işlem planı statik olmamalı.
İşlem Planınızı İncelemek
Eğer gün içi işlemler yapan bir yatırımcıysanız gün sonunda, yoksa her hafta sonunda, notlar almalı, planınıza ne kadar bağlı kalmayı başarabildiğinize odaklanmalı ve "kazanç getirecek planınızın" o hafta karşınıza çıkan her durumu kapsayıp kapsamadığını değerlendirmelisiniz. Ne yapacağınız hakkında en ufak bir fikrinizin olmadığı veya kafanızın karıştığı anlar oldu mu? Eğer olduysa, o zaman işlem planınız bu durumlara da cevap verebilecek şekilde değiştirilmelidir. Planınızın teoride uygulaması kolay fakat iş gerçek paraya gelince tedirginlik yaratan veya psikolojik olarak katlanılması çok zor bölümleri oldu mu? İşleri daha kolay hale getirecek yollar olup olmadığını düşünün. Kayıplar forex piyasasının kaçınılmaz bir parçasıdır fakat bir derece de olsa idare edilebilirler.
İkincisi, kayıplarınızı ve kazançlarınızı göz ucuyla takip etmeniz gereklidir. Netice geriye yönelik testlerden daha mı iyi? Sorunu düzeltmek için uğraşın. Neticede başarılı bir plan uzun vadede kazanandır.
Yatırımcıların sürekli bir şekilde işlemlerini gözden geçirmesi ve geliştirebilmek için efor sarf etmesi hayati bir ehemmiyete sahiptir. Bu, başarılı Forex yatırımcılarının mutlak özelliğidir.