Yatırımcıların büyük bir bölümü Forex piyasasında başarılı işlemler yapabilmenin en zor yanının pozisyonu kapatmaya yönelik zamanlamaya karar vermek olduğunu ifade etmektedir. Buna pozisyon kapatma stratejisi de diyebilirsiniz. Bu konu gerçektende en zorlayıcı olabilir ve ne yazık ki Forex eğitiminde yeteri kadar önem verilmemektedir. Bu makalemde pozisyon kapatma işleminin neden bu kadar kritik olduğunu anlatacağım. Aynı zamanda üzerinde deneyler yapabileceğiniz metotlardan da bahsedeceğim.
Pozisyon Kapatmak Neden Bu Kadar Zor?
Pozisyon kapatma stratejilerin zor olmasının iki ana nedeni vardır.
Birinci neden, pek çok insanın bu konuyu pozisyon açmak ile aynı kefeye koymaktadır; işlem sadece tam tersi doğrultudadır. İyi bir uzun pozisyona girmenin kısa pozisyondan iyi bir çıkış yapmak ile aynı olduğu düşünülür. Bu pek de doğru değildir çünkü giriş yapmak için aradığımız kriterler çıkış için aradıklarımızdan farklıdır.
Diyelim ki sağlamlığına inandığınız bir mum grafiği formasyonu gördünüz ve buna dayanarak bir pozisyon açtınız, bunu takip eden beş çubuk da istediğiniz yönde ilerledi. Sonrasında ise zıt yönde işlem işaret eden bir başka formasyonun meydana geldi. Pozisyonunuz kapatmanız doğru mu?
Her yatırımcının ihtiyacını karşılayacak bir yanıt bulmanız imkansızdır çünkü fiyatların geri dönüp stop-loss seviyesine çarpıp çarpmayacağını veya piyasanın aynı yönde iki bin pip daha hareket etmeden önce sadece bir düzeltme yaşayıp yaşamadığını net bir şekilde bilemezsiniz.
Sizin için neyin doğru olduğu sorusunun yanıtı kendinize ne tip bir hedef (kısa vade veya uzun vade, belki de her ikisi de) seçtiğinizdir. Hangi stratejinin doğru olduğuna karar verebilmek için öncelikle bu soruya yanıt bulmalısınız. Eğer işlemlerinizin %60'ını başarıyla kapatabileceğinizi ve risklerinizi iyi bir getiri elde etmeye olanak tanıyacak şekilde yönetebileceğinizi düşünüyorsanız, kazançlarınızı hızlıca realize etmeye hazır olmanız akla yatkındır. Eğer istatistiksel olarak daha kolay fakat psikolojik olarak daha zor bir yol seçerek size tonlarca pip kazandıracak birkaç işlem peşinde koşuyorsanız, o zaman çok sabırlı davranmanız daha mantıklı hale gelecektir. Tabi bu iki yaklaşımı beraberce de kullanabilirsiniz. İşleminizi kısmen kapatabilir ve geri kalanını akışını terk edebilirsiniz.
Şimdi uygulayabileceğiniz bazı kazanç realizasyonu ve zarar durdurma metotlarını ele alalım. Aşağıda kullanılabilecek metotların tamamı yer almaktadır.
Sabit Kazanç ve Risk Hedefleri
Bu metotta girişin yapıldığı nokta ile stop-loss azarındaki mesafe 1 birim riski temsil etmektedir. Kazanç hedefinizi buna göre belirleyebilirsiniz. Örneğin kazanç/risk oranının 2:1 olmasını arzuluyorsanız, zarar durdurma seviyesini 100 pip ve kazanç hedefinizi de 200 pip olarak tayin edebilirsiniz.
Avantajlar: Uygulaması kolaydır ve stressi azaltır. Eğer parite bir akım dahilinde hareket ediyorsa, oranı daha da artırabilirsiniz. Bunun haricinde, birden fazla hedef de seçebilirsiniz. Eğer makul bir giriş metodunuz var ve en popüler pariteler üzerinde işlem yapıyorsanız, oranı en azından 3:1 gibi bir düzeye çıkarabilirsiniz. Böylelikle kendinize daha yüksek kazanç yakalama şansı veririsiniz.
Dezavantajlar: Bu metot bazı durumlarda istediğiniz esnekliği temin edemez çünkü giriş yaptıktan sonra piyasanın nasıl bir hareket sergilediğini dikkate almamaktadır. Hedefinizi birkaç pip ile kaçırmanız pozisyonunuzun kayıpla neticelenmesine yol açabilir.
Zaman Bazlı Çıkışlar
Zaman bazlı çıkış stratejileri genelde gözden kaçırılmaktadır. Yapmanız gereken şey pozisyonunuzu belirlediğiniz süre zarfı ertesinde kapatmanızdır. Geriye dönük testler bu yöntemin şaşırtıcı bir şekilde kazançlı olabildiğini göstermektedir. Bu stratejinin dezavantajları da hemen yukarıda belirtilenler ile aynıdır.
Kazanç/Risk ve Zaman Bazlı Çıkışlar
Yukarıda açıkladığım iki yöntemi birleştirmek suretiyle (belirli bir süre içerisinde istenilen minimum hedefe ulaşılması koşulunda) de pozisyonunuzu kapatabilirsiniz.
İz Süren Zarar Durdurma
İz süren zarar durdurma iki şekilde olabilir: belirli bir pip miktarına sabitlenmiş iz sürme veya stop loss seviyesini çekerek pozisyonu en nihayetinde kapatan iz sürme. Her iki yöntemde de zarar durdurma seviyesinin en son salınımın hemen gerisine çekilmesi en iyi sonucu vermektedir.
Bu metotlar çıkışın piyasanın sergilediği harekete göre yapılmasını garantileme avantajına sahiptir. Eğer gerçekten güçlü bir hareket içerisindeyseniz bu metot sizi mümkün olduğu kadar uzun bir süre pozisyon içinde tutacak ve maksimum kazancı getirecektir. Dezavantajı ise, özellikle yanlış uygulanması halinde, kazancınızdan çok şey götürebilmesidir.
Destek ve Dirençler
Kazanç hedeflerinizi uzun vadeli grafikte yer alan destek veya direnç seviyelerine göre tayin edebilirsiniz. Bu yaklaşımın dezavantajı, bu seviyelerin piyasayı tutup tutamayacağının net bir şekilde kestirilememesidir çünkü fiyat hareketleri piyasanın o dönemdeki yapısına da bağlıdır. En mantıklı yaklaşım bu seviyeleri aklınızda tutmanız ve paritenin oraya ulaştığında nasıl bir hareket meydana getirdiğini incelemeniz olacaktır; piyasa gerçekten de yön değiştirirse pozisyondan çıkabilirsiniz.
Akım Çizgisinin Kırılması
Eğer işleminiz piyasanın çok bariz bir biçimde takip ettiği bir akım çizgisine bağlı gerçekleşiyorsa, o akım çizgisinin kırılması sizin için iyi bir çıkış sinyali anlamına gelebilir.
İkili Tepe veya İkili Dip
Uzmanlaşması zaman gerektiren bir stratejidir fakat hem iyi sonuçlar sağlamaktadır hem de kazançtan kayıp düşük tutulmaktadır. Bunun için piyasanın önemli bir tepe yapması (uzun pozisyon) ardından geri çekilmesi ve o tepeyi kıramayan bir hareket sergilemesi gerekmektedir. Biraz tecrübe gerektiren bu metot pozisyonunuzu mümkün olduğunca kazançla kapatmanızı sağlayacaktır.
İkili tepe veya ikili dip formasyonunun üç çeşidi vardır:
1- Klasik, tepelerin eşit hizada oluşması
2- Yükselen tepeler ertesinde ilk düşük tepenin oluşması
3- İkinci koşula benzer bir oluşumda yukarı yönde kırılmanın ardından fiyatların hızlıca düşmesi
Uzun Vadeli Teknik Analiz
Eğer girişleri uzun vadeli zaman dilimlerini değerlendirerek yapıyorsanız daha iyimser olabilir ve son birkaç aydır güçlü akım etkisinde kalan paritelerdeki pozisyonlarınızı uzun süre taşıyabilirsiniz.
Temel Analiz
Temel analiz nasıl işlem yapmanız gerektiğini söylemek konusunda pek iyi değildir. Fakat önümüzdeki haftalar içerisinde hangi paritelerin birkaç yüz pip daha fazla hareket edebileceğini bulmanıza yardımcı olabilir. Sadece ekonomik verilere odaklanmayın ve en önemlisi merkez bankalarının gerçekleştirdikleri toplantılar ertesinde yayınladıkları bildiriye kulak verin - para politikalarını gevşetecekler mi yoksa sıkılaştıracaklar mı. Faiz oranları da az bir düzeyde etkili olmaktadır. Yüksek faiz veren para birimleri az faiz verenlere kıyasla zaman içerisinde hafif bir avantaj sağlayabilir.