Döviz piyasası yatırımcılarının çok büyük bir bölümü üzerinde işlem yaptıkları şeyin sadece dalgalanmalar olduğu düşüncesine kapılma hatasını yapmaktadır. Yatırım dünyasında fiyat hareketinin kral olduğu ve fiyatların asla daha öteye gidemeyecek kadar yüksek veya düşük olmadığı su götürmez bir gerçektir. Fakat zaman içinde bu para birimlerinin her birinin kendisine has bir yapısı olduğunu kavramanız işlemlerinizde daha başarılı sonuçlar elde etmenize katkıda bulunacaktır. Dünyanın en önemli para birimlerini anlamak sizin başarınızı ve kazancınızı artıracaktır.
Forex Dünyasındaki En Büyük Para Birimleri Hangileridir?
Döviz piyasasının en önemli para birimleri sekiz tanedir. Genel kanıya göre sıralanışları ise aşağıdaki şekildedir:
USD (Amerikan Doları)
EUR (Euro)
JPY (Japon Yeni)
GBP (İngiliz Sterlini)
CAD (Kanada Doları)
CHF (İsviçre Frangı)
AUD (Avustralya Doları)
NZD (Yeni Zelanda Doları)
Bunların haricinde, henüz dünyanın her yerinde bozdurulabilir olmasa da, Çin Yuanı (CNY) da artan bir önem taşımaya başlamıştır. Ülke içi yuan ve denizaşırı yuan olarak iki şekilde değerlendirilmektedir (forex aracı kurumlarında işlem olağanı tanınan da denizaşırı yuandır).
Yukarıda yer alan büyüklük sıralaması yapılırken sadece gayri safi yurtiçi hasıla dikkate alınmamaktadır. Bozdurulabilirlik, küresel bazda rezerv olarak kullanılma, önemli emtialarla olan korelasyon gibi pek çok farklı unsur da dikkate alınmaktadır. Örneğin Hindistan hem İsviçre'den hem de Avustralya'dan çok daha büyük bir ekonomidir fakat Avustralya altın ve daha birçok doğal zenginliğin üreticisi konumundadır; İsviçre ise bankalarında dünyanın en büyük kişisel hesaplarını barındırmaktadır - bu durum onların para birimlerine ulusal ekonomilerinin yüklediği anlamdan çok daha fazlasını yansıtmaktadır. Dünyanın en önemli para birimlerini anlayabilmeniz için sadece ekonomiden çok daha fazlasını düşünmelisiniz.
Para Birimleri Ulusal Borçtur
Modern para birimleri, ait oldukları ülkelerin merkez bankalarının verdiği sözden başka bir şey değildir. Para birimi tamamen ulusal borçtur.
Piyasanın Kralı Amerika Doları
Forex piyasası yatırımcılarının en büyük para birimlerini anlarken aklında bulundurması gereken ilk şey Amerikan dolarının ana merkez niteliğinde olduğudur. Diğer para birimlerinin değeri ilk olarak Amerikan doları karşısında değerlendirilir. Kısacası, onlarca paritenin (bazı istisnalar haricinde) her birine kafa yormak yerine Amerikan dolarının diğer yedi büyük para birimi ile oluşturduğu paritelere odaklanabilirsiniz.
Amerikan dolarının önemi sadece ABD ekonomisinin devasa boyutundan (tek başına neredeyse Euro Bölgesi kadar büyük) ve dünyanın en büyüğü olmasından ileri gelmemektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nin küresel finans siteminin mimari içerisindeki yeri, tek süper güç olması da çok önemli bir etkendir. Amerikan doları dünyanın ana rezerv para birimidir ve zenginler diğer para birimlerine kıyasla en fazla onun üzerinden tutulmaktadır.
Bu, Amerikan dolarının para birimlerinin yaşadıkları hareketin ana kaynağı olacağı anlamına gelecektir. İnsanların ellerinde Amerikan doları tutmak istemesi onu yukarı taşırken diğer para birimlerini aşağı yönlendirecektir. Son 15 yıllık dönemde Amerikan doları diğerlerine oranla çok daha tahmin edilebilir akımlara bağlı hareket sergilemiştir. Bu durum, en önemli para birimleri konusunu kavramanız açısından ehemmiyet arz etmektedir.
Güvenli ve Riskli Para Birimleri
Pek çok farklı nedenden ötürü, piyasalar Amerikan doları, Japon yeni ve Euro'yu güvenli para birimleri olarak nitelendirmektedir. Bu para birimleri, piyasaların küresel ekonomik endişelerle çalkalandığı dönemlerde tırmanış sergileme eğiliminde olurlar. İsviçre frangı da bir zamanlar güvenli liman olarak kabul edilen para birimlerindendi fakat İsviçre Merkez Bankası'nın yeniden değerlemesi ve faiz oranlarını %-0.75 seviyesine çekmesi artık bu durumu aza indirgemiştir.
Diğer para birimleri ise küresel ekonomik büyümenin olumlu bir seviyede bulunduğu dönemlerde iyi bir performans sergileme eğiliminde olurlar.
Emtia Para Birimleri
Bazı para birimleri çeşitli emtiaların fiyatları ile çok yakın bir ilişki içerisindedir - bunun gerisinde o ülkenin bahsi geçen emtia üretiminde önemli bir paya sahip olması yatmaktadır. Örneğin Kanada doları ham petrol fiyatları Avustralya doları ise altın fiyatları ile pozitif bir korelasyona sahiptir. Yeni Zelanda doları süt ürünleri ve koyun fiyatlarına duyulan talebin arttığı dönemde değer kazanma eğiliminde olur.
Likidite
Yatırımcıların çoğu para birimlerinin kendisine has bir karaktere sahip olduğunun farkına varacaktır. Bazıları çok aşırı çalkantılı ve hızlı hareket sergilemektedir. Buna en iyi örnek GBP/JPY paritesidir. Bazıları ise iki adım ileri bir adım geri şekilde ilerlerler - bu tanıma uyan en uygun örnek EUR/USD paritesidir. Bu durum para birimleri arasındaki farklı likiditeden kaynaklanmaktadır. Piyasada Amerikan doları ve Euro diğerlerine nazaran çok daha fazla bulunmaktadır. Diğer taraftan, GBP, JPY ve CHF gibilerine bakıldığında daha küçük hareketler göze çarpacaktır. Likidite azlığı, aşırı az veya aşırı talep durumunda, fiyatların hızlıca hareket ettirme potansiyeli taşımaktadır.
Günün İşlem Saatleri
Pariteler genellikle Londra ve New York'un (aynı zamanda para biriminin ait olduğu ülkenin) çalışma saatlerinde daha hızlı hareket ederler. Bu, İngiliz sterlininin Japonya seansında kısmen yatay bir hareket oluşturacağı anlamına gelmektedir. Bu esnada Avustralya doları ve Yeni Zelanda doları daha hareketli olacaktır - Londra'nın açılması ile çakışan dönem ise iyice oynak bir hale gelecektir. Para birimlerinin hareketleri o ülkeden gelecek ekonomik veriler ve merkez bankası açıklamaları tarafından etkilenmektedir ki bunlar da o ülkenin mesai saatleri içerisinde gerçekleşmektedir.
Bu makalede belirtilen açıklamalar bir yatırımcının aklına ilk olarak gelmeyebilir fakat bu bilgileri aklınızda tutmanız parite ve işlem zamanı seçiminiz esnasında size katkı temin edecektir.