Altın piyasasının uzun yıllara yayılan yükseliş akımının (fiyatlar 300 USD/ons seviyesinden neredeyse 2000 USD/ons seviyesine tırmanmıştı) zirvesine ulaştığı 2011 yılında fon yöneticisi olan birkaç arkadaş ile sohbet ediyorduk. İçlerinden bir tanesi altın konusunu açtı ve bu değerli madene ilgi olan pek çok kişinin fiyatlar konusunda ne kadar irrasyonel düşüncelere sahip olduğundan bahsetti. O sabah görüştüğü uzman bir altın analizcisinin kendisini piyasanın 5000 USD/ons seviyesine ilerleyeceğine ikna etmeye çalıştığını anlattı. Ben arkadaşıma fiyatların daha fazla tırmanabileceğini işaret ettim fakat o bana sadece gülümsedi - evet kendisi haklı çıkmıştı. Fakat o akşam söylediği bir şey sürekli aklımda kaldı: "Eğer her akşam altın almış ve ertesi sabah satmış olsaydın tonlarca para yapmış olurdun. Bu kişi bana bunu kanıtladı".
Acaba haklı mıydı?
Altın ve Günün İşlem Dilimleri
Bu teoriyi basit bir deneyle test edebiliriz. 2001 yılından 2016 yılına kadar geçen süre içerisinde, günün farklı zamanlarında alınan altının nasıl bir performans sergilediğini hesaplayabiliriz. Bu fon yöneticisi arkadaşım verdiği örnekte Londra saatini kullanıyordu, biz de GMT (Greenwich saati) zaman dilimini kullanmak suretiyle araştırmamızı gerçekleştirebiliriz.
İlk test altını 4 saatlik periyot boyunca tutmak üzerinedir. Gece yarısından 04:00'a kadar geçen sürede altın fiyatları ortalama %0.01 oranında düşüş kaydetmiştir. Saat 04:00, 08:00 ve öğlen saatinde yapılan alımlar (pozisyonun açık kalma süresi her seferinde 4 saattir) ise ortalama %0.01 oranında yükselişle neticelenmiştir. 16:00'da yapılan alım ise, iki katı, ortalama %0.02 tırmanış ile sonuçlanmıştır. 20:00'da gerçekleştirilen alımlar ise bizi yerimizde saydırmıştır.
İlk sonuçlara göz gezdirecek olursak, fon yöneticisi arkadaşımın söylediğinde gerçeklik payı bulunduğunu -en azından altının gün sonuna doğru yükselme eğiliminde olduğunu- görebiliriz. Şimdi hesaplamaları biraz daha uzun vadeyi dikkate alacak şekilde, pozisyonun 16 saat tutulduğunu varsayarak, bir daha yapalım. Böylelikle 16:00'da alım yapıp 08:00 saatinde kapatılan pozisyona dair ortalama bir rakam da elde edebiliriz.
Gece yarısında alım yapmak ve pozisyonu 16:00'da kapatmak ortalama %0.02 kazanç sağlamıştır. Saat 04:00'da alım yapmak ve pozisyonu 20:00'da kapatmak ortalama %0.05 kazanç sağlamıştır. Öğlen vakti alım yapmak ve pozisyonu gece yarısında kapatmak ortalama %0.03 kazanç sağlamıştır. Saat 16:00'da alım yapmak ve pozisyonu 04:00'da kapatmak ortalama %0.02 kazanç sağlamıştır. Son olarak, saat 20:00'da alım yapmak ve pozisyonu öğlen vakti kapatmak ortalama %0.01 kazanç sağlamıştır.
Bu verilere göre arkadaşımın iddiası geçerli değildir. Belki bu yöntem 2011 yılına kadar uzanan yıllar içerisinde işe yaramıştı, fakat şimdi sizin de gördüğünüz üzere, saat 04:00'da alım yapmak ve 20:00'da satış yapmak en iyi sonuçları getirmektedir. Yine de, bu kişi bir noktayı doğru olarak işaret etmiştir; o da günün bitimine doğru yapılan alımların kısa vadede en iyi kazançları getirdiğiydi.
Neticede anlaşılıyor ki bu metot ile para yapmanız olası değildir zira en iyi sonuç %0.05 seviyesindedir ve bu da en iyi ihtimalle alım-satım farkını karşılayacaktır.
Bu araştırma altın alımı yapmak için günün farklı zaman dilimlerinden faydalanabileceğimiz anlamına gelir mi?
Altın Sabitleme
Spot altın piyasası biraz olağan dışı bir uygulamaya tabidir; her gün iki kez yapılan (10:30 ve 15:30 Londra saatleri) altın fiyat sabitleme işlemi. Bu işlem, 11 bankanın temsilcilerinin konferans görüşmesi ile gerçekleştirilen bir süreç ertesinde fiyat belirlemeleridir. Burada yapılan asıl şey, alım emirleri ile satım emirlerinin eşlenmesi ve buradan bir fiyat elde edilmesidir; bu işlem, dengeye ulaşılıncaya kadar sürdürülmektedir.
Sonuç
Altın fiyat sabitleme işleminin ertesindeki ilk çubuk 16:00'da oluşmaktadır. Fiyat sabitleme işlemi 16:00 ötesine geçemeyecektir. Sabitleme işleminin geride kaldığını, yani bir risk oluşturmaktan çıktığını, bilen piyasada başlayan manipülasyon kısa vadede fiyatları şekillendiriyor olabilir mi?
Gerçek zannettiğimizden biraz daha karmaşık olabilir. Londra'da 16:00 saati demek New York'ta 09:00 anlamına gelmektedir - diğer bir deyişle bir büyük piyasa işleme başlamaktadır. New York ve Londra'nın beraberce açık olduğu bu zaman çerçevesi tüm yatırım araçlarında işlem hacminin en yüksek seviyeye erişmesine tanıklık etmektedir. Kısacası, işlem yapanların sayısının doruğa ulaşması doğal olarak güçlü fiyat hareketlerini tetikleyebilmektedir. 2001 senesinden bu yana fiyatların genelde yükselmesi, saat 16:00'da gözlenen fiyat hareketinde rol oynamış olabilir.