Bundan bir seneden biraz fazla bir süre önce petrol piyasasında nasıl işlem yapılacağına dair bir makale hazırlamıştım. O zamanda ilgi odağı haline gelen emtialar (özellikle enerji) bugün bir kez daha benzer bir ilgi artışına tanıklık etmektedir. Kaldı ki, bugün geçmişe kıyasla ham petrol üzerinde işlem yapma olanağı tanıya aracı kurum sayısı da fazlalaşmıştır. Bireysel yatırımcıların ilgisinin tırmanması bana biraz endişe vermektedir zira sadece forex piyasası ile ilgilenen bir yatırımcının bu denizde yüzmeye başlaması hesabının dibe batmasına yol açabilir.
Daha önceki yazımda, bu piyasada hayatta kalabilmenin en önemli koşulunun akımlara dayalı işlemler yapmak olduğunu, dip veya tepe arayışı içerisinde bulunmamanız gerektiğini vurgulamıştım. İşin ilginç tarafı, o makalemi kaleme alırken petrol fiyatları son yılların en düşük seviyelerindeydi; varil başına 26 USD. Fiyatların 26 USD seviyesine gerilemesi ertesinde piyasa ciddi bir şaha kalktı ve yaklaşık dört ay gibi bir süre sonra fiyatları neredeyse ikiye katladı. Bu örnek, “piyasa bir anda dönmez” demenin yanlış olduğunun kanıtıdır. Görüldüğü üzere, bu tip durumlar yaşanabilmektedir fakat dönüşlerin ne zaman yaşanacağını kestirmek bir hayli zordur.
Eğer petrol piyasasında ilk kez işlem yapmaya başlayacaksanız, sizi burada bekleyen bazı çukurlardan haberda olmanız ve tabi bunlardan uzak durmanız gerekecektir.
Petrol Piyasasındaki Tehlikeler
Petrol piyasası, döviz piyasasına kıyasla, çok daha oynak bir yapıdadır. Bu sebepten dolayı, brokerlar bu piyasadaki işlemlerinize, paritelere nazaran, daha düşük gerçek kaldıraç sunmaktadır. Aracı kurumlar ve yönetmelikler hesabınızın buhar olmaması için çaba gösterse de, siz de çok dikkatli davranmalısınız çünkü bu piyasada açabileceğiniz en ufak pozisyonun değeri paritelerden çok daha fazladır.
Petrol fiyatları ile en büyük pozitif korelasyona sahip USD/CAD paritesi üzerinde bir örnek ele alalım. Forex piyasasında aracı kurumların büyük bir bölümü 1000 Kanada dolarını alıp satmanıza izin vermektedir. Petrol üzerinde doğrudan işlem yapmak için ise bunun yaklaşık beş katına sahip olmanız gerekmektedir (varil başına 50 USD, yani 100 varil). Tabi, günümüzde sadece 10 varil gibi bir miktarda işlem yapma imkanı sunan aracı kurumların sayısı yükselmektedir. Eğer böyle bir broker bulabilirseniz, sorun ortadan kalkacaktır.
Bir diğer sorun, yüksek volatilitenin kendisinden kaynaklanmaktadır. Petrol fiyatlarının 2001 ile 2014 yılları arasındaki hareketi incelersek, haftalık ortalama değişimin %7.28 olduğunu görebiliriz. Aynı dönem içerisinde USD/CAD paritesinin haftalık ortalama değişimi %1.92 olarak gerçekleşmiştir - petrol fiyatlarındaki değişim, USD/CAD paritesinin neredeyse 3.8 katı fazladır. Orta değerlerin %6.38 ve %1.69 olması bu verilerin aşırı ani hareketlerden kaynaklanmadığının kanıtıdır. Gördüğünüz üzere, petrol piyasasında işlem yaparken daha geniş stop-loss (zarar durdurma) kullanmanız gerekmektedir - tabi volatilite değişkeni aynı zamanda minimum pozisyon değerinizi de, forex piyasasında kıyasla, yükseltecektir.
Son olarak, petrol piyasasındaki pozisyon taşıma masrafının Kanada dolarının taşıma masrafından daha fazla olduğunu unutmamalısınız.
Petrol Yerine Kanada Doları Üzerinde İşlem Yapmak
Biraz önce de petrol fiyatları ile Kanada doları arasında pozitif bir korelasyon olduğunundan bahetmiştim. Yukarıdaki verilere geri dönecek olursak, petrol ile Kanada doları arasındaki korelasyon değerinin 0.34 olduğunu ifade edebilirim. Verilerin haftalık bazda olduğu ve son 13 yılı kapsadığı düşünülürse, bu rakam gerçekten de yüksektir. Diğer bir deyişle, fiyatlar aynı yönde hareket eğilimi içerisindedir. Bu netice büyük bir sürpriz değildir çünkü Kanada petrol üretiminde dünya çapında 5inci ve petrol ihracatında 4üncü sıradadır. Kanada dünyanın 3üncü en büyük petrol rezervlerine sahiptir. Bu gerçek, Kanada dolarının neden petrol fiyatlarındaki değişimden büyük oranda etkilendiğini açıklamaktadır.
Aradaki bu bağ petrol piyasasında işlem yapmaya çekinen yatırımcıların Kanada dolarını (USD/CAD paritesini) bir alternatif olarak değerlendirmelerine imkan tanımaktadır - neticede petrol USD üzerinden fiyatlandırılmaktadır.
Korelasyona Dayalı İşlemler
Korelasyonun göreceli olarak yüksek olması yatırımcılara bir alternatiften fazlasını sunmaktadır - işlem stratejinizi de buna göre kurabilirsiniz. Eğer korelasyonun petrol fiyatlarının Kanada dolarının gelecekteki değeri konusunda bir lider olmasından ötürü kaynakladığını varsayarsak, petrol fiyatlarının Kanada dolarının bir hayli ötesine veya gerisine hareket ettiği zamanları bekleyebiliriz.
Bir diğer olasılık ise petrol fiyatları ile Kanada doları arasında belirgin bir farklılığın ortaya çıktığı zamanları takip etmektir. Sonrasında ise her iki yatırım aracı üzerinde ortak ağırlıklı pozisyonlar (volatilite uzun vadeli Ortalama Gerçek Aralık göstergesi kullanılarak ölçülebilir) açılabilir. Fiyat farklılıklarını yakalamanın bir başka yolu ise her iki yatırım aracını tek bir grafikte üst üste getirmektir.