Forex piyasası hakkında yazılmış pek çok makale bulabilirsiniz; bunların arasında kaliteli olan kadar kalitesiz olanlar da mevcuttur. Ne yazık ki, bunların arasında en kötü içeriğe sahipleri destek ve direnç seviyeleri üzerine hazırlanmış olanlardır. Bu konu sadece döviz piyasası yatırımcıları için emtialar ve hisse senetlerine yatırım yapanları da bir hayli yakından ilgilendirmektedir. Bu yüzden, biraz genelin dışında yaklaşarak bazı sorular soracağım ve destek/direnç seviyelerinin neden bu kadar ciddi bir önem taşıdığını açıklamaya çalışacağım.
Destek ve Direnç Seviyelerinin Önemi
Yatırım işleminin temelinde iki önemli soruya yanıt bulunmalıdır. Bunlardan ilki fiyatların devam eder bir şekilde hangi yöne doğru ilerleyeceğidir. İkincisi ise fiyatların hangi seviyede dönüş sergileyerek ters yönde hareket etmeye başlayacağıdır. Bu iki sorudan sadece birisinin yanıtını bulmanız kazanç sağlamanız için genellikle yeterlidir. Her ikisini birden cevaplayabilirseniz elde edeceğiniz netice çok daha tatminkar olacaktır. Fiyatların dönüş yaşama potansiyelinin yüksek olduğu seviyeler “destek ve direnç” olarak adlandırılırlar. Döviz piyasasında bu seviyeler ön plana çıkmaktadır çünkü fiyatlar hisse senetleri ve emtialara kıyasla daha dalgalı bir seyir izlerler. Pariteler üzerinde işlem yapanlar bu seviyeleri belirlemek konusunda ciddi bir takıntıya sahiptir; neticede fiyatların hangi seviyelerde dönüş sergileyeceğini önceden tahmin edebilmek düşük risk, yüksek kazanç fırsatı veren pozisyonlar açmanıza yardım edecektir.
Destek ve Direnç Seviyelerinin Belirlenmesi
Bu seviyelerin Forex piyasasında başarılı işlemler yapmak için ne kadar önemli olduğu konusunda herkes hemfikir olsa da, iş seviyelerin belirlenmesine gelince her kafadan ayrı bir ses çıkmaktadır. İlk yaklaşım yuvarlak/tam rakamlar, hareketli ortalamalar, pivot noktaları ve bunların türevi olan göstergelerin destek/direnç seviyelerini ayırt etmekte kullanılabileceğidir. Bu iddianın belirgin bir kanıtı yoktur! Bunların tek başına işlem yapmakta kullanılabileceği sonucuna ulaşan herhangi bir geriye yönelik test görmüş değilim.
Buna benzer fakat daha zayıf bir tez ise bu seviyelerin daha zekice seçilmiş yerlere yaklaşmaları durumunda etkilerinin artabileceği yönündedir. Bunu destekleyecek bir kanıt da bulunmamaktadır. Bu teoriyi son on yılı kapsayan veriler ile geriye yönelik teste tabi tuttum ve sonuçları yuvarlak rakamlar ile filtre ettim. İşlem başına pozitif beklentinin değişmediğini gördüm.
Neticede, destek ve direnç seviyelerini belirlemek suretiyle işlem yapmayı sağlayacak türev bir göstergenin olmadığına inanmaktayım. Peki ya fiyat seviyeleri? Her ne kadar bazı yatırımcılar günlük, haftalık, aylık yüksek ve düşük seviyelerin (ve hatta seansların açılış seviyelerinin bile) işe yaradığını savunsa da, bu seviyelerin mekanik bir perspektif kazandırdığının kanıtını görmüş değilim. Elbette bunlar bazı zamanlarda işe yarayacaktır ve bazen çalışmaları ve bazen de çalışmamalarının iki sebebi bulunmaktadır. Her şeyden önce, düşük fiyatların net bir şekilde reddedildiğini gösteren günlük ve haftalık düşük seviyeler daha başarılı olma potansiyeline sahiptir. Diğer nokta ise fiyatların ne yaptığının genel durumu ile alakalıdır. Eğer piyasa güçlü bir yükseliş akımı içerisinde ise, geçmiş haftanın veya günün yüksek seviyesi direnç olarak pek başarılı olmayacaktır. Ayrıca, güçlü bir tırmanışta benzer noktaların destek olarak test edilmesi durumu da pek fazla gerçekleşmeyecektir. Uzun lafın kısası, destek ve direnç seviyelerini ayırt etmek size sihirli bir değnek sunmayacaktır. Grafikleri doğru bir şekilde okumayı öğrenmeli ve fiyatların bu seviyelere eriştikleri esnada piyasanın içerisinde bulunduğu ortamı da denkleme katmayı ihmal etmemelisiniz. Örneğin piyasanın birkaç gündür 1.1000 seviyesinde zorlandığını ve yeni yüksek seviyeler yapamadığını gördünüz. Sonrasında ise merkez bankası yaptığı açıklamada faizleri artırma kararı aldığını ilan etti. Bu durumda, 1.1000 seviyesi direnç olarak pek bir anlam ifade etmeyebilir - neticede artık piyasa farklı bir düşünceye sahip hale gelmiştir.
Destek ve Direnç Seviyeleri Açısından Önemli Koşullar
Destek ve direnç seviyelerinin kullanılması açısından en uygun ortam piyasanın çok güçlü bir momentumdan yoksun olduğu ve dalgalı hareket sergilediği zamanlardır. Yatırımcıların büyük bir bölümünün yaptığı en belirgin hata güçlü bir düşüş akımı içerisinde destek, güçlü bir yükseliş akımı içerisinde ise direnç arayışına gitmeleridir. Bunda yanlış bir şey yoktur fakat akımı takip edecek pozisyon açmak için belkediğiniz geri çeklimeleri sırf hedeflerinize ulaşamadığınız için kaçırmanız üzücü olacaktır!
Destek ve Direnç Çizgileri Gerçekten Önemli mi?
Geçmiş makalelerimde akımı takip eden işlemler yaparak, destek ve direnç seviyelerine fazla kafa yormadan, para kazanmanın mümkün olduğundan bahsetmiştim. Bir pozisyon açmak istediniz fakat bir destek veya dirence yaklaştığınızdan dolayı işlemi gerçekleştirmediniz, piyasanın kırılma yaşayarak sizin işlem yapmanıza fırsat vermeden yoluna devam ettiğinde nasıl hissettiğinizi hatırlayın. Bu duruma düştüyseniz ne demek istediğimi iyi biliyorsunuzudur.
Forex piyasasına daha verimli bir yaklaşım arayışında olan yatırımcılar öncelikle destek ve direnç seviyelerine çok aşırı bir bağımlılık içerisinde olup olmadıklarını değerlendirmelidir. Akımın zıt yönünde işlemler konusunda kendinize aşırı güven duymanız daha iyi fıstarları kaçırmanıza yol açabilir. En iyi işlemler genellikle destek veya direnç seviyelerinden gerçekleşen dönüşler sonrasında ortaya çıkmamaktadır ve bu gerçek düşünmeye değerdir.
Destek ve direnç seviyelerine yapılan temasları düşünmek için en uygun zaman piyasanın olması gerekenden fazla bir süre yatay seyir sürdüğü zamanlardır.