Kripto para birimlerinden kazanç sağlamanın birçok yolu bulunmaktadır. Hangi yöntemi seçmeniz gerektiği konusu ise arzuladığınız hedefe bağlıdır. Öncelikle aşağıdaki adımları takip ederek işe başlayın.
1-Üzerinde işlem yapacağınız kripto para birimlerini seçin ve ne kadar risk alacağınıza karar verin.
2-Yatırımda kalacağınız süreyi, bu süre zarfında fiyatların hangi seviyeye erişmesi halinde kazanç realizasyonuna başlayacağını belirleyin. Posizyonunuzu taşıyacağınız maksimum zaman tabi ki kişisel bir tercihtir fakat 9 ay ile 2 sene gibi bir aralık muhtemelen ideal olacaktır. Neticede, süre sona erdiğinde yeniden yatırım yapma kararı alabilirsiniz. Benzer bir şekilde, kazanç hedefi de kişisel bir tercihtir fakat %300’den aşağı olmamalıdır. Aldığınız riskin %100 olduğu göz önünde bulundurulursa, belirlenen bu hedef makuldür. Buna ek olarak, kripto para birimlerinin son 6-9 aylık hareketlerine bakıldığında piyasadaki volatilitenin bu rakama erişmenizi mümkün kıldığı görülmektedir.
3-Yatırımınızı kripto para birimine doğrudan sahip olmak yoluyla mı yoksa bu para birimleri üzerinde işlem yapan fonları almak suretiyle mi yapacağınıza karar verin. 2017 yılının sonlarında kripto para birimlerinin opsiyon piyasasında yer alması beklenmektedir ve bu size üçüncü bir seçenek sunacaktır - hisse öneren fonların sadece bir bölümü burada işlem yapacaktır.
Kripto Para Birimlerinin Doğrudan Alınması
Kripto para birimlerini doğrudan alabilir ve kendiniz saklayabilirsiniz. İşlem masrafları düşünüldüğünde, bu yöntem bugün yatırımcıların büyük bir bölümü için en ucuz seçenektir. Yasal olarak sahipleneceğiniz bu para biriminin korunması bazıları için ednişe verici olabilir. Sonuçta kripto para birimi bir şifre tarafından korunmaktadır ve şifrenizi ele geçiren bir kimse bu parayı rahatlıkla kullanabilir. Şifrenizi bir kağıt parçasına yazmanız veya elektronik postanızda tutmanız risk anlamına gelmektedir. Dijital cüzdan veya kasa kullanmayı tercih edebilirsiniz. Bu amaca hizmet eden akıllı telefon uygulamaları mevcuttur. Buna ek olarak, bilgisayarınızı ve usb belleğinizi kullanabilirsiniz. Üctersiz olan bu uygulamalar size avantaj sağlayacaktır fakat risk her zaman bulunmaktadır. Şifrenizi yitirmeniz yaptığınız yatırımın elinizden kaçması demektir.
Kripto para birimini şahsen alırken aşağıdaki iki yöntemden birisini seçebilirsiniz:
1-Coinbase gibi bir internet sitesinden kripto para birimlerini doğrudan alabilirsiniz. Bu tip siteler genellikle %5 hizmet masrafı almaktadır.
2-ATM üzerinden işlem yapmak ise ikinci seçeneğinizdir. Bu cihazlar bazı ülkelerde nakit para, banka kartı ve kredi kartı ile işlem yapma fırsatı vermektedir. %18 gibi bir oranda masraf alınan bu işlemler için kripto para birimini saklayacağınız bir cüzdanınızın halihazırda mevcut olması şarttır. Şu aşamada bu cihazlar sadece Bitcoin hizmeti verse de Ethereum, Litecoin, Dash ve Dogecoin işlemleri yapabileceğiniz makinelere rastlayabilirsiniz.
Tabi ATM cihazlarından sadece alım işlemi gerçekleştirebileğinizi de unutmayın. Yatırımınızı ileride paraya çevirmek istediğinizde bu hizmeti veren bir aracı kurumda hesap açmanız gerekmektedir. Yine de, önümüzdeki yıllarda kripto para birimlerini harcamak veya başka araçlarla takas etmek günümüze kıyasla çok daha kolay bir hale gelebilir.
Şu aşamada en ucuz yöntem doğrudan alım olsa da kendizine bu hizmeti veren bir yerde hesap açmanız biraz zaman alacaktır - neticede kimlik bilgilerinizi iletmeniz ve hesabınıza para göndermeniz gerekmektedir. Bir diğer konu ise kripto para birimi hizmeti veren sitelerin bağlı oldukları ülkenin vatandaşlarından depozito kabul etmemeleridir. Bu durumda, kripto para birimini ATM üzerinden almak yegane seçeneğiniz olacaktır.
Bu yöntemi kullanırken aşağıdaki yolu takip edebilirsiniz:
1-İstediğiniz para birimini depolayabileceğiniz bir akıllı telefon uygulamasını cihazınıza yükleyin.
2-Alım yapmayı düşündüğünüz miktar için gereken parayı ATM’ye yükleyin. Akıllı telefonunuz ile ATM üzerinden okutacağınız kod sayesinde kripto para birimini oluşturduğunuz cüzdana aktarabilirsiniz. Artık kripto para birimine sahip olduğunuz kanıtı akıllı telefonunuzda yer alacaktır.
3-Cüzdanınız sahip olduğunuz kripto para biriminin diğer para birimleri karşındaki değerini anlık takip etmenize olanak tanımıyor olabilir. Bu yüzden, anlık fiyatları kendiniz takip etmelisiniz - tabi alım işlemini gerçekleştirdiğiniz değeri bir kenara not etmeyin ihmal etmeyin.
Yukarıda dile getirdiklerimden de gözdüğünüz üzere, internet üzerinden yapacağınız işlemler ATM seçeneğine nazaran (para transferi de dahil) çok daha kolaydır.
Kripto Para Birimi Fonları
Eğer yatırımlarınızın çeşitliğini artırmak niyetindeyseniz, kripto para birimleri fonlarının hisselerini almanız bir diğer seçenektir. Bazı fonlar kullandıkları alım-satım kriterlerini müşterilerine sunarken, bazıları yöntemlerini saklı tutmaktadır. Bu fonların hisselerinin gelecekte nasıl bir performans sergileyeceğine dayalı olarak yatırım yapabilirsiniz.
Örneğin, endeks takip eden bir fonu ele alalım. Bu fon, S&P 500 gibi (Amerika Birleşik Devletleri’ndeki halka açık en büyük 500 firmadan oluşan) büyük bir piyasa endeksinin performansını takip ediyor olsun. Kripto para birimi fonları da benzer bir şekilde hareket etmektedir. Fon, mevcut olan kripto para birimlerinden en büyük 10 tanesi üzerinde işlem yapabilir - bu liste sabit kalmayacaktır zira zaman içerisinde piyasada öne çıkan para birimleri listede gerileyenlerin yerini alacaktır. Siz de böyle bir fonun hisselerini almak vasıtasıyla yatırım gerçekleştirebilirsiniz. Farklı yaklaşıma sahip fonlar ile de karşılaşabilirsiniz. Her fonun işlem mekanizması, seçtiği kripto para birimleri ve hedefleri birbirinden farklı olabilir. Bunlar arasında sadece alım işlem gerçekleştiren ve uzun vade düşünenler de bulunmaktadır. Gelecekte seçeneklerin daha da genişlediğine mutlaka tanık olacağız.
Kripto para birimi fonlarına yatırım yapmanın en büyük avantajı sofistike bir hizmete kolayca ulaşılabilmesidir. Diğer taraftan, bu fonların genellikle ciddi bir sıkıntısı vardır ve o da değerlerinin yukarısında işlem görmeleridir - değerleri sahip oldukları varlıklardan çok fazladır. Kısacası, eğer piyasası yakından takip etmiyorsanız hisse alımı yaparken pek ekonomik olmayan tercihler tapabilirsiniz.
Eğer fonlar yönünde bir tercih yapacaksanız eToro gibi bir aracı kurumdan da faydalanabilirsiniz. eToro’nun “Kripto Para Birimi Kopya Fonu”, yatırımcılara sitenin en başarılı kişilerin Bitcoin ve Ethereum işlemlerini kopyalama fırsatı vermektedir.
Kripto Para Birimleri Opsiyonları ve Vadeli İşlemler
Opsiyonlar ve uzun vadeli kontratlar yatırımcıların doğru tercihi yapmaları durumunda çok daha büyük kazançlar elde etmelerine yarayan araçlardır. Buna ek olarak, yanlış seçim yapılması halinde zararları daha düşük düzeylerde tutabilirler. Bu yazımı hazırladığım esnada Bitcoin üzerinde bu tip işlemlerin yapılmasına imkan sunan çok az sayıda aracı kurum bulunmaktadır. Kaldı ki, hesabınıza yapacağınız transfer Bitcoin olarak gerçekleştirilmelidir. Bu sıkıntıların 2017 yılının sonlarında ortadan kalkmaya başlayacağı tahmin edilmektedir. Buna bağlı olarak yapacağınız yatırımlara dair örnekleri aşağıda sıralayacağım:
Bitcoin’in önümüzdeki haftalar içerisinde yükselmeye devam edeceğini tahmin ettiğinizi varsayalım. Şu anda fiyatı 4000 USD olan Bitcoin’in üç ay sonra 6000 USD seviyesine erişeceğini düşünüyorsunuz. Bu bu işlem için 800 USD kaybetmeyi göze aldınız. Bu durumda ya 8800 USD değerinde Bitcoin alabilirsiniz yada vadeli işlemler piyasasında 800 USD değerinde bir opsiyon işlemi yapabilirsiniz.
Eğer fiyatı 4000 USD iken 500 USD değerinde Bitcoin alırsanız, fiyat 6000 USD seviyesine eriştiğinde satış gerşekleştirmeniz halinde 250 USD, yani %50 kazanç sağlamış olursunuz.
Üç ay sonra 4000 USD değerinden Bitcoin alacağınız bir opsiyon seçerseniz. Bu opsiyonun fiyatı 800 USD olacaktır. Fyatlar 4000 USD seviyesinden 6000 USD seviyesine çıkarsa o zaman üç ay sonra Bitcoin’i 2000 USD ucuza almış olursunuz. Bu sizin 1200 USD kazanç elde ettiğiniz anlamına gelecektir (2000 USD - 1200 USD). Diğer bir deyişle, %150 kar etmiş olursunuz (şu aşamada işlem masrafını dikkate almıyorum).
Bitcoin fiyatının 4000 USD aşağısına inmesi halinde opsiyon değersiz hale gelecektir. Fiyatların 4800 USD gerisinde gelmesi sizi zarara sokmaya başlayacaktır (opsiyon alımı için ödediğiniz 800 USD’yi de hesaba dahil ediyorum).
Vadeli işlem kontratları opsiyonlardan biraz farklıdır. Bu kontratlar opsiyondan ziyade bir yükümlülüktür. Onun dışında, kayıp ve kazanç mekanizması aynı mantıkla (yukarıda opsiyonları anlatırken verdiğim örneğe paralel bir şekilde) yürümektedir.
Chicago Opsiyon İşlemleri Borsası 2017 senesi sonunda Bitcoin opsiyonlarını sunmaya başlamayı hedeflemektedir. Gerçek para birimlerini kullanarak işlem yapabileceğiniz bu opsiyonlar gelecekte diğer kripto para birimlerini de kapsayabilir.
Daha önce de dile detirdiğim üzere, şu aşama aracı kurumlar sadece Bitcoin’e yönelik opsiyon ve vadeli kontrat sunmaktadır. Bu kontratların ikincil piyasalarda satılabilmesi vade dolumunun beklenmesi gerekliliğini ortadan kaldırdığından yatırımcılar için iyi bir alternatif (doğrudan Bitcoin alımı yapmak yerine) olabilir. Kripto para birimi işlemleri bu kılavuzun diğer bölümünde yer almaktadır.
Yatırımcılar için önemli bir nokta: yatırımcıların büyük bir bölümünün para kaybetmesinin ardından işlemde çok uzun süre kalmaları ve kazançlarını zamanında realize etmemeleri yatmaktadır. En sık yapılan bir diğer yanlış ise pozisyondan (kazançların cazibesine kapılarak) çok erken çıkılmasıdır. Yazımın başında da dile getirdiğim gibi bu hatanın önüne geçebilmek için kendinize bir yatırım süresi belirlemeniz mantıklı bir seçim olacaktır. Bu süre bitiminde veya kazancınızın %300 gibi bir düzeye erişmesi halinde pozisyonunuzu kapatabilirsiniz. Eğer yatırımınızın değeri çok hızlı bir şekilde yükseliş kaydediyorsa, piyasanın yükselmeyi durdurmaya başlamasına kadar bekleyebilirsiniz. Bu tekniği kullanmak size fazladan gelir temin etme şansı tanıyacaktır.