Çin Para Birimini Manipule Ediyor Mu? - 28 Kasım

Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı, Çin’in para birimi olan Yuan’ın Amerikan doları karşısındaki göreceli değeri hakkında yılda iki kere değerlendirme yapar. Amerika uzun zamandır Çin’in (Amerika’ya ve diğer ülkelere yaptığı ihracatı güçlendirmek ve ürünlerini cazip hale getirmek için) para birimi olan Yuan’ı manipüle ettiği görüşünü savunmaktadır. Çin ise bu iddiayı sürekli reddetmektedir.

En son yayınlanan Hazine Raporunda Çinli yetkililerin manipülasyon yaptığı direk bir biçimde söylenmese de, Yuan’ın “çok net bir şekilde değerinin aşağısında” olduğu belirtilmektedir. Rapora göre Çin, gerekli adımları atarak para biriminin hem Amerikan doları hem de diğer para birimleri karşısında değerlenmesine izin vermelidir. Raporda aynı zamanda: “Çinli yetkililer, 2011 yılının üçüncü çeyreğinden bu yana, döviz piyasalarında gerçekleştirdikleri resmi müdahaleleri azaltmıştır. Buna ek olarak, Çin’in daha esnek bir döviz kuru rejimi uygulamak için para hareketleri üzerindeki kontrolleri serbestleştirmek yönünde bir dizi adım attığı da görülmüştür” ifadesi bulunmaktadır.

2005 yılında Çin, Yuan’ın değerini diğer para birimlerinden oluşan bir döviz sepetine karşı sabitleyerek yeni bir döviz sistemi başlatmıştır. Bu durumda Yaun’ın değerinin piyasa güçleri tarafından belirlendiğini düşünseniz de, büyük güç tarafından (manipülasyon çirkin bir kelime olacaktır) “idare edilmeye” devam etmiştir. Bu strateji, bu zamana kadar para biriminin Amerikan doları karşısında %9.3 değer kazanmasına neden olmuştur. Fakat aynı periyot içerisinde Yen, %11.3 değer kazanmıştır. Bu süre zarfında Çin’in ekonomik performansı (GSYH bazında düşünüldüğünde) hem Amerika’dan hem de Japonya’dan çok daha üstün olmuştur. Ekonomik faktörler Yuan’ın her iki para birimi karşısında ciddi bir şekilde değerlenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

Manipülasyon kuşkusu ile ithamda bulunmak basit bir ekonomik olay değildir. Amerika Birleşik Devletleri ve Çin arasında olan ticaret bağını etkileyecek davranışlarda bulunmak küresel talebin kırılgan durumunu hesaba kattığımızda hiç de istenmeyen sonuçlar doğurabilir.