Ava Giden Avlanır?

Kredi derecelendirme kuruluşlarının rolü borç araçlarının (örneğin tahvillerin) değerlerinin belirlenmesinde tarafsız bir görev üslenmelerinden ibarettir. Bu sayede, yatırımcılar kararlarına temel alacakları bir alt yapı hazırlamış olurlar. Kredi değerlendirme kuruluşları tahvilleri çıkaranlardan, sağladı hizmet karşılığında, komisyon alırlar. Bu durum kaçınılmaz olarak bazı şüpheleri de beraberinde getirmektedir.

Küresel finansal krizin ortaya çıkmasının zeminini hazırlayan sub-prime (eşik-altı) mortgage krizi güven faktörünün azalmasına neden olmuştur. Eşik-altı mortgage kredileri birleştirilerek yatırımcılara en üst kalite (AAA) yatırım olarak satılmaktaydı. Buradaki ana fikir, mortgage kredisini ödeyemeyen bir bireyin yaratacağı yükün diğerleri tarafından hafifletilecek olmasıdır. Bu durum, acil yardım kayıkları delik deşik olan bir gemi ile yola çıkarken fırtınaya yakalanmamak için dua etmeye benzemektedir. Olay gerçekleştikten sonra herkes âlim kesilse de, birçok analizci bu yatırım araçlarının yüksek risk içerdiğini belirterek derecelendirme kuruluşlarının tezinin aksini savunmuşlardır.

Amerikan hükümeti Standart and Poor’s kredi derecelendirme kuruluşuna karşı dava açmayı planlamaktadır. Bu davanın odağında bu yatırım araçlarına veriler kredi notu değerlendirmeleri olacaktır. Standart and Poor’s kuruluşu ise kendi düşüncelerini beyan etmenin anayasal bir hak olduğunu ve doğal olarak dava açılacak bir durumun oluşmadığını savunacaktır.

S&P kredi derecelendirme kuruluşu Pazartesi günü yayınladığı bir beyanatta, diğer kuruluşlar tarafından da yapılan bağımsız değerlendirmelerin sonucunun da kendilerinin verdiği not ile aynı olduğunu belirtmiştir. Adalet Bakanlığının, S&P’nin belirlemiş olduğu notların ticari kaygılar gözetilerek verildiğini iddia etmesi yanlış olacaktır.

S&P verdiği notların konut kredisi piyasasının gerçeklerine aykırı olduğuna derinden pişmanlık duymaktadır. Krizin piyasayı vurmasından sonra kuruluşun kredi derecelendirme kalitesini artırabilmek için 400 milyon dolar harcadığı belirtilmektedir. Bu itiraf büyük ölçüde başarısızlığın kabul edilmesi anlamına gelmektedir.

Davanın haberinin yayılması S&P’nin ana ortağı olan firmanın (McGraw Hill) hisse senetlerinin %14 değer kaybetmesine yol açmıştır. Ezeli rakibi olan Moody’s hisselerinde de %10’a varan kayıplar yaşanmıştır. Hükümetin açacağı davaya diğer eyaletlerin de katılma ihtimali bulunmaktadır.