Para konusunda yapılan konuşmalarda sıklıkla ifade edildiği üzere, paranın daima iki yüzü vardır.
Şu anda yaşanan mülteciler sorunu da bundan hiç farklı değildir. Finans analizcileri sığınmak için gelen bu kişilerin ekonomiler üzerinde nasıl etkiler yaratabileceğini tahmin etmeye çalışmaktadır. Bu yıl içerisinde yaklaşık bir milyon mültecinin giriş yapması beklenmektedir. Orta Doğu'yu kasıp kavuran terör ve savaş ortamının kötüleşmesi bu rakamı daha da artırabilir.
Bu insan göçü Avrupa'nın ikinci dünya savaşından bu yana karşılaştığı en büyük nüfus hareketidir. Fazlalık ve çeşitlilik basit ekonomik neticelere varmayı oldukça zorlaştırmaktadır. Avrupa'ya giriş yapan göçmenler çok farklı mesleklere ve geçmişe sahiptir ve bu kişilere ev sahipliği yapacak ülkelerin değişik cevap kabiliyetleri vardır.
Bu durum mülteci istilasının nasıl etkiler yaratacağını anlama çabalarını zorlaştırmaktadır ve ekonomistler sonuçların neler olabileceği konusunda fikir ayrılığına düşmüştür. Bazıları bu katılımın Avrupa'yı ekonomik açıdan istikrarsız hale getireceğini zira iş rekabetini artırarak maaşları düşüreceğini ve hükümetlerin harcamalarını fazlalaştıracağına inanmaktadır. Ekonomistlerin büyük bölümü ise iyimserdir ve gelişmelerin uzun vadede olumlu etkiler yaratacağını düşünmektedir.
Nüfus Artışı Çok Ufak
Bu insan göçü Avrupa'nın ikinci dünya savaşından bu yana karşılaştığı en büyük nüfus hareketidir.
Brookings tarafından geçen ay yayınlanan bir rapora göre Avrupa'yı istila eden bu güruh, ülkelerin nüfus oranında çok küçük yüzdelik artışlara yol açacaktır. Raporda Haziran ayına kadar yapılan sığınma başvurusu sayısının 513580 olduğu açıklanmıştır. 2012 yılının Ocak ayından bu yana toplam rakam 1.9 milyon olmuştur. Avrupa Topluluğu nüfusunun ancak %0.37'sine varan bu rakam gerçekten ekonominin çökmesine yetecek düzeyde değildir.
Analizcilerin büyük çoğunluğu ekonomik etkiler konusunda olumlu düşüncelere sahiptir. Analizciler, iş piyasasında rekabeti bozarak maaşları düşürmek ve konuk oldukları ülkelerin omuzlarına ekstra yük koymaktan ziyade, bu sığınmacıların Avrupa'nın alarm zilleri çalan nüfus akımında önemli bir rol oynayacağına inanmaktadır. Bu sayede pek çok ülkede düşüş gösteren ekonomik açıdan aktif olmayan işçi oranı yükselecektir.
Aslına bakarsanız, yakın zamanda yapılan bir araştırma Türkiye'de yaşayan Suriyeli sığınmacıların bulundukları ülkenin ekonomisini nasıl zenginleştirdiğini ortaya koymaktadır. Bu işçilerin büyük bir bölümü yasal çalışma vizesine sahip olmamasına rağmen tarım dışı pek çok yeni iş yatarmış ve Türk işçilerinin aldıkları ücretlerin artmasına yol açmıştır. Hatta yerlerinden çıkarılan işçilerin bir kısmı eğitimlerine geri başlayarak sonrasında daha yüksek ücretle işe geri dönme fırsatını yakalayabilmiştir.
Mali Yük
Bu derecede büyük bir grubun Avrupa Birliği tarzında hayat standartlarında yaşatılmasının ülkelerin mali açıdan sıkıntılar çekmesine sebep olacağı düşüncesine yönelik endişeler de yersiz gibi görünmektedir. Brookings, bu konuda da Türkiye'den örnek vermektedir. Türkiye hükümeti bu mülteciler için en başından şu tarihe kadar geçen süre içinde 5.37 milyar Euro para harcamıştır. Bu paranın büyük bölümü kayıtlı olan mültecilere sağlık ve eğitim konularında harcanmıştır. Kesinlikle büyük bir rakam fakat bir ülkenin finansal güvenliğini yok edecek kadar da değil. Tam tersine, eğer bu insanların çalışmasına izin verilirse, giriş yapan yeni mültecilerin ikamet ettikleri ülkeye ekonomik bakımdan katkısı bile mümkündür.
Avrupa Birliği ekonominin Türkiye ekonomisinin 23 katı büyüklüğüne sahip olduğu gerçeği göz önünde bulundurulursa, bloğun bu sığınmacıları bünyesine dahil ederek kısa dönemde gıda ve kalacak yer temin etmekte çok ciddi sıkıntılar yaşamayacağı düşünülebilir.
Avrupa Komisyonu son günlerde yerel hükümetlerin (dış yardım ve AB sınırlarının kontrol edilebilesi için gerekli paralar) bütçeye olan katkılarını artırmaları konusunun peşinden koşmaktadır.
Bu sığınmacıların orta ve uzun vadede nasıl bir etki yaratacağı kestirmek tahmin edildiğinden de zordur. Bazı araştırmalar bu yeni göçmen dalgasının ekonomi üzerinde göreceli olarak hızlı faydalar sağlayabileceğini işaret etmektedir - tabi bu sonuç göçmenlerin ne kadar çabuk bir şekilde iş bulduğuna ve varolan işgücüne kıyasla sahip olduğu yeteneklerine göre değişebilir.
Almanya ve Birleşik Krallık gibi pek çok Avrupa ülkesi büyük çaptaki göçmen dalgalarıyla başa çıkmak konusunda tecrübe sahibi iken Macaristan, Polonya ve Bulgaristan gibi ülkelerin sığınmacılara yönelik tecrübesi sınırlı düzeylerdedir. Hiç şüphesiz ki bu ülkeler krizle mücadele sürecinde deneyimli ortaklarının yardımına ihtiyaç duyacaklarıdır.