Çokuluslu firmaların kendi paylarına düşen adil vergiyi ödemeleri konusu son zamanlarda pek çok kere haber yapılmıştır. Özellikle de Lüksembourg'un organize ettiği özel anlaşmaların (Avrupa genelinde kazanılan paraların kendi ülkesinden geçmesi şartıyla düşük vergilendirme olanağı) ortaya çıkmasının ardından. Yapılan şey aslında yasadışı değildir fakat kazancın elde edildiği ülkelerin mercilerinin es geçilmesi ve gerçekte hak ettikleri vergileri alamamaları da ahlakla bağdaşmamaktadır.
Vergi ödememek yasal bir suçtur; vergiyi hafifletmek ise bir firmanın "yasal ödemeler" göstermek suretiyle gelirlerinden elde ettiği kazancı az göstererek olması gerekenden daha az vergi ödemesini sağlayan bir muhasebecilik becerisidir. Eğer insanlar büyük kuruluşların güçlerini kötüye kullanmalarından şikayet ediyorlarsa, bunu onların adına değiştirecek olan kişiler oy vererek seçtikleri temsilcilerdir.
Firmaların ödedikleri vergilere yönelik en son skandalın baş kahramanı bu kez sosyal medya devi Facebook'tur. Firmanın, 2014 yılı kazancına dair ödediği vergi sadece 4327 sterlindir - belirtilen bu rakam sıradan bir vatandaşın ödediği gelir vergisi ve ulusal sigorta masrafının toplamından da (5392.8 sterlin) azdır. Vergi hafifletme sanatı, firmanın -362 çalışanını 35.4 milyon sterlin değerinde hisse ile ödüllendirirken (kafa başına 96000 sterlin düşmektedir)- vergilendirme öncesinde işletimden kaynaklanan zararını 28.5 milyon sterlin olarak göstermesine olanak tanımaktadır. Eğer ülke içindeki ufak ölçekli bir firma bu derecede büyük rakamda bir borçlanma yapsaydı, ticaretten men edilir ve iflasını bildirmesi istenirdi; fakat bu kurallar büyük çokuluslu firmalara uygulanmamaktadır.
Facebook'un dar boğaza girmiş olabileceği tahminleri, firmanın küresel bazlı kazancının 2014 yılında 2.9 milyar dolar (bir yılda neredeyse ikiye katlanmıştır) olarak gerçekleştiği bilgisi tarafından otomatikman geçerliliğini kaybetmektedir. Firmanın reklam geliri (kazanç değil) %53 artış kaydederek neredeyse 3.6 milyar dolara erişmiştir - siteyi dünya çapında günlük ortalama 1.39 milyar kullanıcı ziyaret etmektedir.
Siteye "beğenme" butonu konulacağı haberi kullanıcılar arasında büyük bir yankı yaratmıştır. Herhalde Facebook vergilerden kaynaklanan sorumluluğuna ve elde ettiği kazançlardan kaynaklanan vergileri adil bir şekilde ödediğine dair bir sayfa hazırlasaydı kısa zamanda sayısız "beğenme" alabilirdi.
Gelişmekte Olan Ülkeler Teşkilatı'nın hazırladığı bir rapora göre büyük firmaların yaptıkları bu özel anlaşmalar küresel vergi gelirinin (yıllık bazda) %4 ila %10'u arasında bir değere mal olmaktadır - diğer bir deyişle yaklaşık 100 milyar dolar ile 240 milyar arasında değişebilen bir rakam ülkelerin hazinelerinden ziyade firmaların kasasında kalmaktadır. Firmalar tabi ki hissedarları için kazanç elde etmek mecburiyetindedir. Öte yandan bu firmalar aynı zamanda kendilerine ev sahipliği yapan ülkelere adil bir şekilde vergi ödemek de zorundadır. Aklı yerinde olan hiç kimse tabi ki ödemesi gerekenden fazla vergi vermek istemez. Fakat bir firmanın personelini 35.4 milyon sterlin değerindeki hisse ile ödüllendirirken hazineye sadece 4327 sterlin aktarmasına izin veren bir sistem bana göre cidden arızalıdır.